IŠČEZLE VRSTE
Oliver Klajn
Foberomis patersoni
Glodar od 3 m i 700 kg
Izumrli rod Phoberomys predstavlja drugog po veličini glodara za kojeg se ikada znalo. Živeo je u Južnoj Americi, u vremenskom rasponu od pre devet do unazad šest miliona i osamsto hiljada godina. Najsrodnije od postojećih bića je pakarana, zdepasti glodar koji živi u tropskim šumama sliva Amazona i podnožju Anda.
Phoberomys ima određene sličnosti sa kapibarom, najvećim glodarom koji je opstao do današnjih dana. Grad Urumako, u Venecueli, postao je poznat po fosilnim ostacima jedne džinovske kornjače ali i otkriću gotovo celovitog kostura vrste Phoberomys pattersoni, što o se zbilo 2000. godine. Međunarodni tim stručanjaka je, na nalazištima uglja i škriljaca, pronašao ostatke džinovske jedne životinje. Vrsta je nazvana po paleontologu Brajanu Patersonu koji je istraživao u tom delu sveta, sedamdesetih godina 2000.
Nalazište Urumako u Venecueli |
Ovo stvorenje je bilo oko deset puta veće od kapibare, od koje je imalo duplo dužu lobanju. Primerci su bili teški do 700 kg! Phoberomys pattersoni je bio dug oko 3m. Imao je kratak ali snažan rep. Odlikovala ga je visina od preko 1m! Veruje se da se kretao brzo i u velikim krdima. Zadnji deo tela, naročito noge, bio je jači i krupniji od prednjeg.
Ovaj glodar nije bio izuzetak po svojoj veličini. I ostale životinje u slivu reke Orinoko, u tom vremenu, bile su ogromne. Posebnu opasnost predstavljali su džinovski krokodili, mačke i ptice za koje je ova životinja bila poželjan plen.
Replika lobanje
|
Phoberomys pattersoni je bio biljojed. Pretkutnjake i kutnjake je karakterisala visoka kruna dok je dužina sekutića iznosila oko 20 cm. Pripadnici ove vrste hranili su se po lagunama i manjim zalivima jer je prirodna sredina bila znatno drugačija od današnje. Uglavnom su, sudeći po karakteristikama zuba, jeli su velike količine trave.To su činili ležeći na boku, odnosno bedrima. Oči su im bile smeštene pozadi, prilično visoko na glavi.
Unutar roda postojala je i krupnija vrsta nazvana Phoberomys insolita,od koje nisu pronađeni nikakvi fosilni ostaci. Ipak, prvopomenuto otkriće je pomoglo da se stekne jasnija predstava o evoluciji živih vrsta u Južnoj Americi. Jer, do nastanka Panamaskog zemljouza, ovaj kontinent je bio odvojen od Severne Amerike tako da se i živi svet tamo samostalno razvijao.
Stručnjaci veruju da je upravo veličina tela bitno doprinela nestanku vrste. Masivna stvorenja nisu mogla dovoljno brza da beže i da se sakriju od brojnih grabljivih neprijatelja, drugačiji su se kretala u odnosu na druge životinje... Morali su da stoje uspravno umesto da se zgrče kao glodari, u naše vreme. Nakon što je pronađen najveći deo kostura ovog bića, u medijima se odomaćio naziv Retzila, što asocira na pacova sa kojima inače nije imao puno zajedničkog. U prevodu sa starogrčkog, njegovo stručno ime označava zastrašujućeg miša.
Lobanja vrste Phoberomys pattersoni / Fosili ove životinje na samom lokalitetu |
Oliver Klajn
Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"
|
