OKO PLANETE

BIODIVERZITET

Trećina zaštićenih područja - u gorem stanju

Putari, farmeri, drvoseče i graditelji uništavaju najmanje jednu trećinu od ukupno dve stotine hiljada zaštićenih oblasti gde bi priroda trebalo da se obnovi, za šta je prevashodno potrebno da je čovek „ostavi na miru”. 
Najveće istraživanje najezde ljudi na zaštićena područja širom sveta otkrilo je da se 32,8 % ugroženog zemljišta nalazi pod intenzivnom čovekovom opsadom. Ukupna površina zaštićenog područja pokriva šest miliona kvadratnih kilometara (oblast dva puta veća od Aljaske). 
Glavni autor istraživanja, Džejms Votson sa Univerziteta Kvinslenda (Sveta Lucija) i Društva za zaštitu divljine, izjavio je da su ta mesta samo navodno zaštićena zbog prirode - ali u stvarnosti to nije tako. On ističe da je to glavni razlog još uvek katastrofalnog opadanja biodiverziteta, uprkos tome što je sve više zemljišta na papiru „zaštićeno“.  

Na samitu u Rio De Žaneru 1992. potpisan je sporazum pod nazivom “Konvencija o biološkom diverzitetu”, tačnije: Aičijevi ciljevi biodiverziteta. Po tom strateškom planu, države sveta su se obavezale da 17 procenata svoje ukupne površine pretvore u zaštićene oblasti do 2020. godine. Međutim, od 111 zemalja koje su tvrdile da su to i uradile, njih 74 nije ispunilo obavezu, kako otkriva Votson. Te zemlje su dozvolile da se eksploatišu područja koja bi trebalo da budu strogo zaštićena.
Votson je, zajedno s kolegama, ispitivao ljudski “otisak stopala” u svakoj zaštićenoj oblasti. Njihovi podaci dele zaštićene oblasti na kvadratne kilometre a unutar svakog kvadrata meri se osam načina na koje čovek može uticati na prirodu, kao što su: izgradnja puteva, intenzivno stočarstvo i ulično osvetljenje. Za svaki kvadrat izračunate su sveopšte posledice za koje su odgovorni upravo ljudi. Tako se došlo do zaključka da se stanje pogoršava od 1992. godine. Područja koja bi trebalo da su pod zaštitom a trpe najviše posledica su zapadna Evropa, južna Azija i Afrika. S druge strane, za 42 posto zaštićenog zemljišta skoro da nema štetnog uticaja.
Votson navodi da neka mesta mogu da posluže kao uzor. Jedno od njih je rezervat Keo Seima, dom koloniji gibona gde živi čak i 25 vrsta mesoždera. Drugo mesto je Nacionalni park Madidi, u Boliviji, preplavljen jaguarima, pumama, ljubičastim delfinima i majmunima Madidi titi. Oni su snabdeveni resursima i imaju punu podršku nevladinih organizacija. Nažalost, takvi primeri su prava retkost, završava Votson.

Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"