VESTI IZ MEDICINE

Molekularna biologija

Kako regenerisati mišićno tkivo?

Gubitak mišićne mase je jedan od efekata starenja koji znatno doprinosi invaliditetu kod starijih osoba. Naučnici sa Instituta Salk (SAD) proučavaju načine za ubrzanje regeneracije mišićnog tkiva, koristeći kombinaciju molekularnih jedinjenja koja se obično koriste u istraživanju matičnih ćelija. U studiji objavljenoj u Nature Communications, tvrde da upotreba tih jedinjenja podstiče regeneraciju mišićnih ćelija kod miševa, aktiviranjem prekursora mišićnih ćelija, miogenih progenitora. Jedinjenja korišćena u studiji često se nazivaju faktorima Jamanaka, po japanskom naučniku koji ih je otkrio. Jamanaka faktori su kombinacija proteina (tzv. transkripcionih faktora) koji kontrolišu kako se DNK kopira za prevođenje u druge proteine. U laboratorijskim istraživanjima koriste se za pretvaranje specijalizovanih ćelija, poput ćelija kože, u ćelije sličnije matičnim ćelijama koje su pluripotentne, što znači da imaju sposobnost da postaju različite vrste ćelija.

Regeneraciju mišića posreduju mišićne matične ćelije, koje se nazivaju i satelitske ćelije. Satelitske ćelije nalaze se u niši između sloja vezivnog tkiva (bazalna lamina) i mišićnih vlakana. U studiji, tim je koristio dva različita modela, kako bi odredio promene specifične za mišićne matične ćelije, ili za specifične niše nakon dodavanja Jamanaka faktora. Usredsredili su se na mlađe miševe kako bi proučili dejstvo faktora nezavisno od starosti.U modelu specifičnom za mišićna vlakna otkrili su da je dodavanje Jamanaka faktora ubrzalo regeneraciju mišića kod miševa, smanjenjem nivoa proteina Vnt4 u niši, što je zauzvrat aktiviralo satelitske ćelije. Nasuprot tome, u modelu specifičnom za satelitske ćelije, Jamanaka faktori nisu aktivirali satelitske ćelije, i nisu poboljšali regeneraciju mišića, što je ukazalo na to da Vnt4 igra vitalnu ulogu u regeneraciji mišića.
Naučnici proučavaju i druge načine podmlađivanja ćelija, uključujući upotrebu mRNK, i genetski inženjering. Za primenu tih novih pristupa na ljudima, potrebna su još mnoga istraživanja, ali je tim sa Salk instituta obezbedio uvid u osnovne mehanizme regeneracije i rasta mišića, što bi u budućnosti moglo da pomogne ne samo sportistima, već i starijim odraslim osobama, da efikasnije regenerišu tkivo.

Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"